میکروتیک نام یک شرکت سخت‌افزار شبکه در کشور لتونی است که محصولاتی همچون روتر، سوئیچ شبکه، تجهیزات بی‌سیم و RouterOS را با قیمت‌های مناسبی به فعالان و کارشناسان دنیای شبکه ارائه می‌دهد.
البته ارزان بودن محصولات میکروتیک دلیلی بر بی‌کیفیتی آنها نیست؛ بلکه محصولات این شرکت با جلب اعتماد کاربران خود، روند فروش صعودی داشته‌اند. امروزه میکروتیک با وجود روترهای قدرتمند سریCCR خود، جایگاه مخصوصی در میان شرکت‌های بزرگ توسعه شبکه یافته است. در این مقاله قصد آموزش مقدماتی میکروتیک و مفاهیم اساسی آن را برای علاقه‌مندان به محصولات این شرکت ارائه کنیم. تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
در حال حاضر مهمترین محصول میکروتیک، سیستم عامل میکروتیک یا MikroTik RouterOS نام دارد. این سیستم عامل یک مسیریاب با هسته لینوکس بوده که علاوه بر قابلیت نصب بر روی کامپیوترهای شخصی، به صورت بسته‌های نرم‌افزاری-سخت‌افزاری نیز به بازار ارائه شده است.
پس از نصب این سیستم‌عامل بر روی سخت‌افزار اختصاصی میکروتیک (RouterBOARD) و یا کامپیوترهای استاندارد بر مبنای X86، سخت‌افزار مورد نظر به یک مسیریاب شبکه تبدیل شده و ویژگی‌هایی همچون دیواره‌ی آتش، خدمات VPN، خدمات پهنای باند، نقطه‌ی دسترسی (Access Point) و قابلیت‌های دیگری را در شبکه‌های بی‌سیم ارائه می‌دهد.
برای ارتقای سطح عملکرد این سیستم‌عامل باید مجوز یا همان لایسنس (License) هر ویژگی را دریافت کنید. در تصویر زیر، لیستی از لایسنس‌ها، به همراه ویژگی‌ها و قیمت آنها نمایش داده شده است.
در ادامه به معرفی مفاهیم مهم و اساسی در مبحث آموزش مقدماتی میکروتیک می‌پردازیم.
مجوز استفاده یا License
میکروتیک بر روی دستگاه‌های خود، مجوزهایی را به کاربران ارائه می‌دهد. در حال حاضر این مجوزها در سطوح 3، 4، 5 و 6 به خریداران ارائه می‌شوند. با افزایش سطح هر مجوز، امکانات مدیریتی ارائه شده به کاربران نیز افزایش خواهد یافت. برای مثال مجوزی با سطح 6 به خریدار این امکان را می‌دهد که با استفاده از تمامی ویژگی‌های میکروتیک، کاربران نامحدودی را مدیریت کند.
اکنون به معرفی برخی از نکات مهم در مورد لایسنس‌ها می‌پردازیم:
- مجوزها (Licenses) مادام‌العمر بوده و بدون هیچ محدودیتی RouterOS قابل به‌روزرسانی هستند.
- این مجوزها هیچ محدودیتی در تعداد پورت‌ها ندارند.
- امکان ارتقای از یک مجوز به مجوز سطح بالاتر وجود ندارد.
- مجوزها وابسته به هارد دیسک بوده و بر روی هارد دیسک دیگری قابل اجرا نیستند.
- امکان انتقال هارددیسک بین روترها وجود دارد و از این لحاظ هیچ مشکلی برای مجوز به وجود نخواهد آمد.
- در صورت خرابی هارد دیسک بهتر است یک مجوز جدید خریداری شود.
- تمامی مجوزهای میکروتیک به مدت 15 الی 30 روز از طریق email پشتیبانی می‌شوند.
- برای درج مجوز License در قسمت Board روتر می‌توانید مجوز را در ترمینال الصاق (Paste) کرده و یا از طریق Winbox آن را Import کنید.
- میکروتیک دارای 7 مجوز مختلف از سطح صفر تا 6 است. مجوز License سطح صفر یک نسخه آزمایشی بوده و بیشتر از 24 ساعت کار نخواهد کرد.
- در حال حاضر License سطح 2 ارائه نمی‌شود.
License سطح 3 مختص روترهای وایرلس بوده و برای نسخه رایانه‌های شخصی X86 ارائه نمی‌شود.
RouterOS
همان‌طور که قبلا اشاره شد، RouterOS یک سیستم‌عامل بر پایه‌ی لینوکس بوده که به صورت پیش‌فرض بر روی سخت‌افزار میکروتیک RouterBOARD نصب شده‌است.
میکروتیک از تمام رابط‌های مورد نیاز برای برقراری ارتباط با سایر دستگاه‌ها پشتیبانی می‌کند. رابط‌های Ethernet، SEP، USB، PCI، Mini PCI، Mini PCI Express، COM Port و MicroSD جزو موارد تحت پشتیبانی میکروتیک به شمار می‌روند.
زمانی که RouterOS بر روی کامپیوتر شخصی نصب می‌باشد، به راحتی می‌توان درایوهای مورد نیاز را بر روی آن اضافه کرد. اما در صورتی که قصد افزودن یک درایور اضافی بر RouterOS روی سخت‌افزار RouterBOARD داشته باشید، باید از درایوهای موجود در سایت میکروتیک استفاده کنید.
اگر مدیریت یک شبکه به عهده شماست و یا به عنوان ارائه دهنده خدمات اینترنت (ISP) فعالیت دارید، RouterOS تمامی ویژگی‌های مورد نیاز شما را فراهم خواهد کرد.
برخی از ویژگی‌های این سیستم عامل عبارتند از:
- مسیریابی (Routing): میکروتیک می‌تواند یک مسیریاب قوی در شبکه باشد. این مسیریاب با سرعت بالای Boot و عملکردی خودکار، نیازی به طی کردن مراحل ورود یا استارت ندارد.
- : میکروتیک می‌تواند به عنوان یک دیواره آتش در شبکه مورد استفاده قرار بگیرد. این فایروال می‌تواند در یک قسمت لایه‌ی دوم مدل OSI و در قسمت دیگر هم لایه‌های سوم تا هفتم مدل OSI را مدیریت نماید.
- مدیریت پهنای باند (Bandwidth Management): میکروتیک شامل الگوریتم‌های کنترل پهنای باند قدرتمند و متنوعی است.
- : میکروتیک علاوه بر ایجاد پروتکل برای سایر دستگاه‌ها، دو پروتکل Nstreme و Nv2 را مختص دستگاه‌های میکروتیک ایجاد کرده است. این پروتکل‌ها در شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- پیاده سازی سرویس‌هایی مانند Hotspot، VPN Server، DHCP Server در میکروتیک، قابل اجرا و استفاده هستند.
